الکسا چیست و رتبهای که به وبسایتها میدهد، چقدر اهمیت دارد؟
انسان، فینفسه علاقهمند است تا چیزها را شمارهگذاری کند. او با این کار میتواند مقایسهی بهتری از چیزها داشته باشد و اشیای همجنس را رتبهبندی کند. وبسایتهای اینترنتی هم از این موضوع مستثنی نیستند. بههرحال هرکس صاحب یک کسبوکار اینترنتی است، برای بررسی روند رشد و توسعهی تجارت خود به پارامترهایی نیاز دارد تا بتواند مقایسهای از وضعیت فعلی و گذشتهی اوضاع داشته باشد. برای انجام این کار، چندین روش وجود دارد. یکی از شناختهشدهترینِ آنها رتبهبندی وبسایت «الکسا» (Alexa) است. در ادامه برایتان توضیح میدهیم که وبسایتها چگونه در الکسا رتبهبندی میشوند و اساساً رتبههای الکسا تا چه حد اهمیت دارند.
الکسا چیست؟
الکسا در سال ۱۹۹۶ در کالیفرنیای آمریکا تاسیس شد. مدتی بعد در سال ۱۹۹۹ میلادی بهوسیلهی شرکت بزرگ آمازون خریداری شد و سپس به یکی از زیرمجموعههای آن تبدیل شد. الکسا بهطور تخصصی در حوزهی گردآوری دادههای ترافیکی وب فعالیت میکند و این کار را از طریق نوارهای ابزار و افزونههای مرورگرها انجام میدهد. البته شرکت الکسا پیشتر در حوزههای دیگری چون ایجاد پایگاه داده برای امور جستوجو نیز فعالیت داشت که دیگر متوقف شدهاند.
اما چیزی که در این میان، موجب شهرت این شرکت شده، «رتبهبندی الکسا» است. رتبهبندی الکسا به عنوان مشخصهای از محبوبیت وبسایتها است. آنطور که خود این شرکت میگوید: «این ابزار، برای اطلاع از وضعیت سه ماه گذشتهی یک وبسایت به کار میرود.»
رتبهدهیها در الکسا به چه شکل انجام میگیرد؟
بر اساس آنچه در صفحهی «دادههای ما» در وبسایت رسمی الکسا آمده، رتبهها با استفاده از ترکیبی از تخمین مراجعهکنندگان یکتای روزانه به یک وبسایت و تخمین تعداد صفحههای بازدیدشدهی آن وبسایت در سه ماه گذشته محاسبه میشوند. بدین ترتیب، بالاترین (بهترین) رتبه به وبسایتی تعلق میگیرد که جمع بیشترین مراجعهکنندهی یکتا و صفحهی مرور شده را داشته باشد.
آن طور که گفته شده، دادههای مورد نیاز از طریق کاربران وبی تأمین میشود که یکی از ۲۵٬۰۰۰ افزونهی مرورگر الکسا برای کروم، فایرفاکس یا اینترنت اکسپلورر را استفاده میکنند. سپس یک الگوریتم انحرافهای بالقوهی مختلف و وبسایتهایی که احتمالا در آمار نیامده باشند (عاملی که مدتها است دربارهی آن کاری نشده) را اصلاح و جبرانسازی میکند. درنهایت با تعدیل دادهها بر پایهی مراجعهکنندگان مناطق جغرافیایی، رتبهبندی انجام میگیرد.
رتبهی الکسای یک وبسایت را چگونه میتوان مشاهده کرد؟
دسترسی به این قسمت راحت است: خیلی ساده به وبسایت رسمی الکسا بروید، نام کامل وبسایت موردنظر به همراه دامنهی آن را وارد کنید. برای اطلاعات بیشتر کافی است در صفحهی نتایج، پایین بروید تا به مواردی چون نرخ پرش (Bounce Rate)، میانگین روزانهی صفحههای مرورشده بهوسیلهی مراجعهکنندگان، زمان گذراندهشدهی روزانه در وبسایت، مراجعان هدایتشده از جستوجوگرها، فهرستی از وبگاههای مرتبط و حتی سرعت بارگذاری صفحهها دست پیدا کنید.
اصولاً رتبهی یک وبسایت در الکسا چه معنایی دارد؟
به نظر میرسد ارتباطی بین رتبهی الکسای یک وبسایت و ترافیک استفاده شدهی آن وجود دارد؛ بنابر آنچه در خود سایت الکسا آمده «ترافیک رتبههای ۱۰۰٬۰۰۰ و بالاتر بهسختی قابل تخمین است و بر همین اساس، هرچه رتبهی وبسایت به ۱ نزدیکتر شود رتبهی ترافیکی آن هم دقیقتر میشود.» دقت محاسبات الکسا برای رتبههای بالاتر از ۱۰۰٬۰۰۰ بهقدری پایین است که میتوان آن را کاملا بیمصرف دانست.
چرا خیلیها اعتقادی به الکسا ندارند؟
بسیاری از کسانی که برای وبسایتشان به اطلاعات قابل اعتمادی مانند «گوگل آنالیتیکس» (Google Analytics) دسترسی دارند، خصوصا آنهایی که این دادهها را برای بیش از یک وبگاه مورد تحلیل قرار میدهند، اغلب سمتوسوی وب-ترافیک و آمارهای ارایهشدهی الکسا را زیر سؤال میبرند.
در کل اگر منصفانه به رتبهبندی الکسا نگاه کنیم دو ضعف انکارناپذیر در آن وجود دارد:
نخست اینکه الکسا امکان جمعآوری داده از تمام کاربران وب را ندارد؛ چراکه خیلی ساده روشی برای دسترسی به عادات مرورگری همهی آنها در اختیار نداشته و همانگونه که پیشتر هم گفته شد تنها بهوسیلهی افزونههایی که روی مرورگر چند میلیون کاربر وجود دارد دادهها را بهدست میآورد. به همین خاطر طبیعی است که تصور کنیم خیل عظیمی از کاربران، هیچیک افزونههای الکسا را نصب نکرده باشند.
دوم اینکه علیرغم ضعف گفتهشده و حجم انتقادها و ایرادهای فنی و علمیای که به نظام رتبهبندی الکسا و نحوهی مواجهه و محاسبهی خطاهای محتمل آن وجود دارد، این شرکت کماکان اقدامی قانعکننده برای شفافسازی دربارهی اینکه «رتبهبندی الکسا چگونه با استفاده از ترکیب تخمین مراجعهکنندگان یکتای روزانه به یک وبسایت و تخمین میانگین تعداد صفحات مرور شده ظرف سه ماه گذشته محاسبه میشود» انجام نمیدهد.
آیا رتبهی الکسا مهم است؟
مسلماً وضعیت یک وبسایت برای اغلب صاحبان آنها خیلی مهم است. به نظر میرسد در مجموع برای پیگیری و نظارت دایم بر روند پیشرفت یک وبسایت استفاده از گوگل آنالیتیکس بهتر از دادههای الکسا باشد؛ اما به همین نسبت برای سنجش میزان محبوبیت در قیاس با رقبا، میتوان گوشه چشمی هم به آمار الکسا داشت تا انحرافهای احتمالی از رویهی صحیح به حداقل برسد. هرچند بعید است چند رتبه بالا و پایین در الکسا به معنای اختلاف فاحش در ترافیک دو وبگاه باشد.
نتیجهگیری
قطع یقین وجود آمار ارایهشده از سوی الکسا به عنوان معیاری فراگیر در فضای وب خوب است؛ خصوصا همانطور که در آغاز گفته شد اختصاص شماره و رتبه به وبسایت میتواند مقایسه و بررسی عمق نفوذش را سادهتر کند. اما مهم این است که این قیاس تا چه حد دقیق و قابل اتکا است که به نظر میرسد شرکت الکسا تا به دست آوردن اعتماد همهی کاربران راه درازی در پیش دارد.
دیدگاه